-
1 эшләү
неперех.1) в разн. знач. рабо́тать, труди́ться (кем, где, на кого, над чем, как)укытучы булып эшләү — рабо́тать учи́телем
колхозда эшләү — труди́ться в колхо́зе
өйдә эшләү — рабо́тать до́ма
кулъязмалар өстендә эшләү — рабо́тать над ру́кописями
ялланып эшләү — рабо́тать по на́йму
эшләп үсү — расти́ в труде́
кешегә эшләү — рабо́тать на чужи́х
ил файдасына эшләү — труди́ться на бла́го страны́
кем эшләми, шул ашамый — погов. кто не рабо́тает, тот не ест
тирләп эшләсәң тәмләп ашарсың — посл. рабо́тай до по́ту, так и пое́шь в охо́ту
кеше эшләп үлми, чирләп үлә — посл. (букв. челове́к умира́ет от боле́зни, а не от труда́)
2) рабо́тать, де́йствовать, функциони́роватьмузей вакытлыча эшләми — музе́й вре́менно не рабо́тает
түгәрәк өченче ел эшли — кружо́к функциони́рует тре́тий год
3) с послелогом беләна) рабо́тать, занима́ться ( с кем-чем)балалар белән эшләү — рабо́тать с детьми́
кадрлар белән эшләү — занима́ться (с) ка́драми
сүзлек белән эшләү — рабо́тать со словарём
компьютер белән эшләү — рабо́тать (занима́ться) с компью́тером
электр белән эшләү — приводи́ться в де́йствие электри́чеством
торф белән эшләү — рабо́тать на то́рфе
4) дви́гаться, де́йствоватькуллар-аяклар эшләми — ру́ки-но́ги не дви́гаются
куллар белән эшләү — де́йствовать рука́ми
5) сообража́ть, рабо́тать ( о голове)башың эшләмәсә, аягың ял итмәс — посл. дурна́я голова́ нога́м поко́я не даёт (букв. е́сли голова́ не сообража́ет, нога́м поко́я не бу́дет)
6) неперех.; перех. де́лать/сде́лать, поступа́ть/поступи́тьнәрсә эшлисең инде аның белән? — что с ним сде́лаешь?
ничек телисең, шулай эшлә — как хо́чешь, так и поступа́й (де́лай)
дөрес эшләү — поступи́ть (сде́лать) пра́вильно
7) перех. де́лать/сде́лать, изгота́вливать, изготовля́ть/изгото́вить, выраба́тывать/вы́работать || изгота́вливание, изготовле́ние, выраба́тывание, вы́работкатаблицалар эшләү — де́лать (изготовля́ть) табли́цы
агач әйберләре эшләү — де́лать (изгота́вливать) деревя́нные изде́лия
уенчыклар эшләү — де́лать (мастери́ть) игру́шки
ярымфабрикатлар эшләү — изготовля́ть полуфабрика́ты, изгота́вливание полуфабрика́тов
8) зараба́тывать/зарабо́тать || зараба́тываниеөч йөз хезмәт көне эшләү — вы́работать три́ста трудодне́й
ни эшлисең, шуны ашыйсың — (погов.) что зарабо́таешь (вы́работаешь), то и пое́шь
эшләгәнеңне ал — получа́й, что зарабо́тал
9) де́лать/сде́лать, твори́ть, соверша́ть/соверши́тьизге эш эшләү — соверши́ть благо́е де́ло
гаҗәеп эшләр эшләү — твори́ть чудеса́
җинаять эшләү — соверши́ть преступле́ние
элек уйла, аннан эшлә — погов. снача́ла поду́май, а пото́м сде́лай
•- эшләп ару
- эшләп бетерү
- эшләп бирү
- эшләп табу
- эшләп тору
- эшләп чыгару
- эшләп чыгару кораллары
- эшләп чыгаручы
- эшләп чыгу
- эшләргә тотыну
- эшли башлау••эшләмәгән эше юк — ма́стер на все ру́ки
эшләп ташла́у — проверну́ть (какое-л.) де́ло
-
2 көч
сущ.1) в разн. знач. си́ла, мощь, могу́щество, мо́щностьфизик көч — физи́ческая си́ла
көч белән сугу — уда́рить си́лой
көче ташып торган чак — в расцве́те сил
илнең экономик көче — экономи́ческая мощь страны́
тулы көчкә эшләү — рабо́тать на по́лную мо́щность
ут көче — огнева́я мощь
двигательнең көче — мо́щность дви́гателя
көч куллану — применя́ть си́лу
белем - зур көч — зна́ние - больша́я си́ла
рухи көч — си́ла ду́ха
характер көче — си́ла хара́ктера
көчне кызганмый эшләү — рабо́тать не жале́я сил; труди́ться изо все́х сил
бөтен көч белән (көчен биреп) — изо все́й си́лы, изо все́х сил
бөтен көчкә тырышу — стара́ться все́ми си́лами (изо все́х сил)
2) си́ла, эне́ргия; величина́ || силово́йавырлык көче — си́ла тя́жести
бәрелү көче — си́ла уда́ра
ышкылу көче — си́ла тре́ния
тартылу көче — си́ла притяже́ния
электр көче — электри́ческая си́ла (эне́ргия)
су көчен файдалану — испо́льзовать во́дную эне́ргию
көч басымы — силово́е давле́ние
3) си́ла (какая-л.)эшче көч — рабо́чая си́ла
яллы көчләр — наёмные си́лы
иҗади көч — тво́рческая си́ла
табигать көчләре — си́лы приро́ды
4) си́ла, де́йствие, де́йственность (слова, критики, примера)закон көченә керү — входи́ть в си́лу зако́на
карар үз көчендә кала — реше́ние остаётся в си́ле ( в действии)
5) обычно мн. си́лы (о какой-л. общественной группе)тынычлык көчләре — си́лы ми́ра
демократик көчләр — демократи́ческие си́лы
сыйнфый көчләр чагыштырмасы — соотноше́ние кла́ссовых сил
кораллы көчләр — вооружённые си́лы
6) трудкеше көченнән файдалану — эксплуати́ровать чужо́й труд
үз көче белән яшәү — жить свои́м трудо́м
бу тикшеренүгә күп көч салынган — в э́то иссле́дование вло́жено мно́го труда́
•- көч арту- көч үсү
- көч белән ачу
- көч белән җиңү
- көч белән тартып алу
- көч берәмлеге
- көч бетү
- көч китү
- көч калмау
- көч кыры
- көч үлчәгеч
- көче аз
- көчен киметү••көч җитәрлек — поси́льный, досту́пный; выполни́мый, достижи́мый
көч җитәрлек (килерлек) түгел — не по зуба́м
көч җитмәслек — непоси́льный
көч җыю — набра́ться сил
көч китерү — навреди́ть ( здоровью)
көч сәясәте — поли́тика си́лы
көч сынау (сынату) — про́бовать си́лы, поме́ряться си́лами
көч түгү (чыгару, сарыф итү) — тра́тить си́лы; труди́ться в по́те лица́
көч чыкмыйча көч керми — (погов.) без тра́ты сил не наберёшь сил
көче тоту — (по суеве́рию) выходи́ть бо́ком (кому-л.) (взяточнику; человеку, любящему присваивать чужое и т. п.)
көчтән калу — см. көч бетү
көчтән тыш — че́рез си́лу
көчендә калу — остава́ться в си́ле
көченә керү — войти́ в си́лу
- көч алу- көч бирү
- көч җитү
- көч җиткәнчә
- көч җиткән кадәр
- көч җиткән хәтле
- көч керү
- көч килү
- көч кую
- көч салу
- көч туплау
- көч җыю
- көчендә булу
См. также в других словарях:
электрлашу — Электр белән эшләүгә корылу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
электрификация — Электр энергиясен төп энергия сыйфатында промышленностька, авыл хуҗалыгына, транспортка һәм көнкүрешкә кертү эше. Нәр. б. электр энергиясе белән эшләүгә күчерү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
электрлаштыру — Электр энергиясен төп энергия сыйфатында промышленностька, авыл хуҗалыгына, транспортка һәм көнкүрешкә кертү эше. Нәр. б. электр энергиясе белән эшләүгә күчерү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
статор — Электр машинасында: хәрәкәтчел, әйләнә торган кисәк (ротор) белән берлектә эшләүче хәрәкәтсез, әйләнми торган кисәк … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кнопка — (КНОПКАЛАУ) – 1. Кәгазь, тукыма һ. б. ш. әйберләрне нин. б. каты нәрсәгә беркетү өчен эшләнгән киң эшләпәле, үткен очлы бик кыска кадакчык 2. Бармак белән басып электр чылбырын ялгау һәм төрле механизмнарны эшкә кушу өчен җайланган төймә 3. Ике… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
электроника — Физиканың газлардагы, вакуумдагы, каты җисемнәрдәге электр күренешләрен өйрәнә, шулай ук техниканың электрон приборларны эшләп чыгару һәм куллану эшләре белән шөгыльләнә торган бүлеге … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
туендыру — 1. Ашату, азык бирү, тамагын туйдыру 2. (Җиргә, һавага һ. б.) берәр матдә сеңдерү 3. Нормаль эшләтү өчен электр тогы, ягулык һ. б. белән тәэмин итү. ТУЕНДЫРУ НАСОСЫ – Пар казанын су белән тәэмин итә торган насос. ТУЕНДЫРЫЛГАН ЭРЕМӘ – Матдәне суда … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
коммутатор — 1. Электр тогы үтә торган линияне тоташтыру һәм өзү, шулай ук токның юнәлешен үзгәртү приборы 2. Телефон элемтәсендә төрле пунктлардагы телефон аппаратларын кул белән тоташтыру өчен эшләнгән махсус җайланма … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге